Moussé Dramé - Djembe Drame

Ga naar de inhoud
Moussé Dramé is geboren in de bekende griot familie Diabaté-Dramé-Cissokho uit Dakar, de hoofdstad van Senegal. Zijn broers, neven en nichten zijn allen bekende percussionisten en danseressen. Zo is zijn zus ‘president’ van de Malinese griot-vrouwen in Senegal en choreografe van het Nationale Ballet aldaar en zijn broer Kissima Diabaté toerde jarenlang als percussionist en danser met het Nationale Ballet van Senegal. Zijn oom Alioune Diabaté is de president van de Malinese griots in Frankrijk en zijn neef Ibou N’Diaye is tevens de neef van de beroemde sabarcomponist ‘Papa’ Doudou N’Diaye Rose. De familie is geschoold binnen een eeuwenoude muzikale familietraditie waarvan de roots in Mali liggen. Zijn familie komt uit de regio Kayes (moeder is Khassonké) en Kita (zijn vader is Soninké) in het westen van Mali. Moussé's familie vestigde zich voor zijn geboorte in Senegal in de jaren zestig met vele andere Malinese griots.

Moussé vertelt dat hij al vanaf zijn geboorte omringd werd door muziek. Elke maand was er een "Djalifoli" bij hem thuis. Dit is een traditioneel Malinees feest, waar alle griots aanwezig zijn. De belangrijke instrumenten voor dit feest, zoals de djembé, talking drum, doundoun, kora, kamalinkoné, bolon, xalam en de kalabassen in water stonden altijd bij de familie. Moussé herinnert zich een enorme djembé, waar alle kinderen van de familie dol op waren. Hij was als een stuk goud voor hen. Zijn oudere broer Kissima tilde Moussé vaak op en zei: "Speel maar!" en dat heeft de hele familie geweten: Moussé maakte iedereen gek met z'n gedrum. 
Zijn voorliefde voor de djembé duwde de interesse voor school op de achtergrond. Op zevenjarige leeftijd maakte hij van een koffieblik, een vel en een metalen draad zijn eerste djembé. Moussé moet lachen als hij aan die tijd denkt en vertelt: "Ik legde mijn djembeetje in de zon te drogen op het dak van de buurman, aangezien daar de meeste zon was. Elke 10 minuten rende ik naar boven om te kijken of het vel al gedroogd was". Al dat lawaai op het dak maakte de buurman nogal boos met als resultaat dat Moussé zijn djembeetje kwijt was. Na 2 dagen smeken en een lesje wijzer kreeg hij z'n djembeetje weer terug. 

Moussé werd meegenomen om de zogehete "programma's" op huwelijks-, doop-, en andere feesten te begeleiden. Hij vertelt dat doordat hij nog zo klein was hij nog geen kracht en techniek had en die tijd daardoor een behoorlijk zware leerperiode was. Zijn leermeesters Cantara Sago en Kissima gaven hem de moed om door te gaan. Op zijn twaalfde was hij een volleerd doundoun en djembé speler van de Malinese ritmes en had hij volop werk op de vele Malinese huwelijken en doopfeesten in heel Senegal.
Toen Moussé net 14 jaar oud was, werd hij gevraagd als percussionist door Seydou Cissokho, de leider van Ballet “Locasia”. In dit ballet leerde Moussé ook sabar, seourouba en nkrin spelen en hij werd solist van het bekende ballet van Joe Coly. Maar artistiek leider Mansour Gueye van Ballet Rakadjou had ook interesse in hem en zo vertrok hij op vijftienjarige leeftijd met dit ballet naar Spanje, waar hij zo'n anderhalf jaar optredens verzorgde. Het ballet van Mansour Gueye gold in die tijd voor tientallen jaren als de meest invloedrijke in Senegal. In de jaren daarna toerde hij met het ballet door Europa en werd regelmatig uitgenodigd door Zwitserse percussieleerlingen om les te geven, optredens te verzorgen en danslessen te begeleiden.

Van 1994 tot 1998 volgende Moussé een opleiding in de ochtenden aan Ecole Nationale des Beaux-Arts de Dakar als muzikant en docent. Eens in de 10 jaar reikt een belangrijk persoon binnen de kunsten in Senegal aan een aantal studenten zijn of haar diploma uit. In 2012 was het zover en kreeg Moussé na al die jaren zijn diploma opgestuurd van de opleiding die hij met succes in 1998 had afgerond.
We hebben iets bijzonders opgeduikelt op YouTube. Het ballet van Mansour Gueye waar Moussé van zijn 14e tot z'n 22e solist is geweest. Het filmpje laat het jaarlijkse feest in theater Sorano in Dakar zien, waar alle dansers en percussionisten (het ballet bestond uit meer dan 100 artiesten die verdeeld in vele groepen, allen genaamd 'Ballet Mansour Gueye' of 'Dego Afrique' optraden in Spanje, Duitsland, Oostenrijk en Frankrijk) samenkwamen en optraden.
Het laat de topkwaliteit van de dansers en percussionisten zien, een ballet die toen vooruitstrevender was dan het Nationaal Ballet van Senegal.  
Voor het filmpje
Sinds 1998 woont Moussé in Amsterdam en in 1999 zet hij samen met zijn vrouw Turid Dramé het bedrijf Djembé Dramé op. Moussé geeft vijf dagen per week percussielessen in diverse steden in Nederland. Daarnaast verzorgt hij workshops in Nederland, België, Frankrijk, de Verenigde Staten, Zwitserland tot in China waar ze hem inmiddels hebben ontdekt. Moussé en Turid richtten tevens Stichting Djalidonkoli op dat jaarlijks het West-Afrikaans Djembé en Dans Weekend op het eiland Schiermonnikoog en elke twee jaar een muzikale reis naar Senegal verzorgd. In de tijd dat hij in Nederland woont heeft hij zijn muzikale studie voortgezet en verrast hij andere griots met zijn prachtige Ngoni (12 snarig gitaar instrument) spel, zijn swingende talking drum ritmes en melodieuze balafoonliedjes.
Moussé treedt regelmatig op met de bands Rimbaax en zijn eigen Djembé Dramé groep en met zijn  gevorderde leerlingengroep uit Amsterdam. Ook was hij te zien als gastpercussionist van Famadou Konaté, Opo Yéyé, Kuifje in Afrika en Cesar Zuiderwijk in Atlantis-Alkmaar, de Melkweg-Amsterdam, Festival Mundial-Tilburg, Afria Festival Hertme, Alto-Amsterdam, Paradiso-Amsterdam, Bang the Drums Festival, AMP Percussie Festival, gala’s van o.a. Orange Babies, boekpresentaties van o.a. Sonja Bakker vele openingen, trouwerijen en bedrijfsfeesten

Moussé is een muzikaal breed geschoold. Hij is een kenner van zowel Senegalese (sabar, bougarabou, seourouba en talking drum) als Guinese ritmes (djembé en doundoun) als wel ritmes uit Burkina Faso (djembé en doundoun, maar ook ngoni en balafoon) en wat hem uniek in Nederland maakt: een specialist in de traditionele Malinese ritmes (djembé, doundoun/djalidouns, talking drum). Zijn lessen en workshops staan bekend om de wisselwerking van plezier, hard werken en enthousiasme van de studenten en hemzelf. Zijn droom is dat de Malinese cultuur zich hier ook verder ontwikkelt. Moussé zegt: "De ritmes, zoals ik ze van mijn leermeesters en in de dorpen heb geleerd, wil ik graag doorgeven aan diegenen die geïnteresseerd zijn".
Terug naar de inhoud